Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 1992 yılından bu yana yurt dışında birçok bölgede modern eğitim tesisleri kurmuş ve mevcut tesisleri yenilemiştir. TİKA’nın eğitim alanındaki faaliyetleri, özellikle Türk Cumhuriyetleri, Balkanlar, Orta Asya, Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya gibi geniş bir coğrafyada yoğunlaşmıştır. Aşağıda, TİKA’nın modern eğitim tesisleri kurduğu veya yenilediği bazı ülkeler ve projelerden örnekler verilmiştir:
1. Kolombiya:
– TİKA, Kolombiya’da 10 farklı okulda okul öncesi eğitim sınıfları kurmuştur. Ayrıca, Nobel Barış Ödüllü Devlet Başkanı Santos’un katılımıyla barışa adanmış bir okul açılmıştır.
2. Kırgızistan:
– Bişkek’te Kırgız-Türk Anadolu Kız Meslek Lisesi’ne tekstil ve bilişim teknolojileri alanlarında modern eğitim ekipmanları temin edilmiştir. Bu, kız çocuklarının mesleki eğitimine destek sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
3. Kuzey Makedonya:
– TİKA, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Kalkandelen Üniversitesi iş birliğiyle “Yeşil Dönüşüm İleri Seviye Eğitimi” düzenlemiş ve bu kapsamda eğitim altyapısına katkıda bulunmuştur.
4. Tacikistan:
– Hisar Devlet Tıp Koleji’nde anatomi laboratuvarı kurulmuş, hemşirelik, ebelik ve diş teknisyenliği öğrencilerine uygulamalı eğitim imkanı sunulmuştur.
5. Genel Faaliyetler:
– TİKA, 1995 yılından itibaren eğitim faaliyetlerine ağırlık vererek okullar, kütüphaneler ve laboratuvarlar inşa etmiştir. Üniversitelere teknik donanım yardımları yapılmış, özellikle Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetlerinde (Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan, Kırgızistan) eğitim altyapısını güçlendiren projeler hayata geçirilmiştir.
– Son 5 yılda, Balkanlar ve Orta Asya başta olmak üzere 1.000’in üzerinde okul yenilenmiş, donatılmış veya inşa edilmiştir.
– TİKA, 61 ülkede 63 Program Koordinasyon Ofisi ile 150 ülkede faaliyet göstermekte olup, eğitim projeleri bu ülkelerin çoğunda uygulanmaktadır.
Not: TİKA’nın projeleri genellikle yerel ihtiyaçlara göre şekillenir ve eğitim tesislerinin kurulduğu yerler, ülkelerin eğitim altyapısındaki eksikliklere göre belirlenir. Daha spesifik bilgiler için TİKA’nın resmi web sitesi veya yıllık faaliyet raporları incelenebilir.
21 Nisan 2025, Ankara – Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), küresel ölçekte eğitimde fırsat eşitliğini artırma misyonunu kararlılıkla sürdürüyor. TİKA’nın resmi X hesabından paylaşılan son gönderide, “Herkes için yaşam boyu öğrenim fırsatları sağlamak amacıyla modern eğitim tesisleri inşa ediyor, yüzlercesini yeniliyoruz” ifadelerine yer verildi. Bu paylaşım, TİKA’nın zorlu coğrafyalarda eğitime verdiği önemi bir kez daha gözler önüne serdi.
TİKA, Afganistan’da Herat, Kabil ve Mezar-ı Şerif’teki program koordinasyon ofisleri aracılığıyla eğitim altyapısını güçlendiren projeler yürütüyor. Daha önce Nimruz eyaletindeki Ebu Davud Sicistani Okulu’nun çevre duvarlarını inşa ederek dış bakımını tamamlayan TİKA, bölgedeki çocukların daha güvenli bir eğitim ortamına kavuşmasını sağlamıştı (ReliefWeb, 17 Ekim 2022). Bu tesislerin zorlu doğa koşullarına rağmen eğitime erişimi artırmayı hedeflediğini gösteriyor.
TİKA’nın bu projesi, sadece fiziksel altyapı sağlamakla sınırlı değil; aynı zamanda UNESCO’nun 1970’lerde Faure Raporu ile küresel bir harekete dönüşen “yaşam boyu öğrenme” anlayışını destekliyor. Bu kavram, her yaştan bireyin sürekli ve kapsayıcı bir öğrenim sürecine erişimini teşvik ederken, özellikle dezavantajlı topluluklara odaklanıyor. TİKA’nın çalışmaları, bu vizyonu hayata geçirerek, kırsal ve ulaşılması zor bölgelerde yaşayan çocuklara ve yetişkinlere yeni fırsatlar sunuyor. Örneğin, Afganistan’daki bir eğitim merkezine spor malzemeleri, donanım ekipmanları ve eğitim materyalleri sağlayarak 60’a yakın yetim ve ihtiyaç sahibi çocuğun eğitimine katkıda bulunmuştu (15 Mayıs 2024).
TİKA, eğitim projelerinin yanı sıra farklı alanlarda da etkili çalışmalar yürütüyor. Kenya’da kadınların ekonomik bağımsızlığını desteklemek için hayata geçirilen tarımsal projeler, TİKA’nın sürdürülebilir kalkınma hedeflerine olan bağlılığını ortaya koyuyor (8 Aralık 2024). Ancak soğuk iklimlerdeki eğitim projeleri, özellikle dikkat çekiyor. Karla kaplı bölgelerde inşa edilen bu tesisler, öğrencilerin sert hava koşullarından etkilenmeden öğrenim görmesini sağlayarak, eğitimde süreklilik ve erişim açısından kritik bir rol oynuyor.
TİKA yetkilileri, bu tür projelerin yalnızca eğitimle sınırlı olmadığını, aynı zamanda Türkiye ile diğer ülkeler arasında güçlü bir dayanışma ve dostluk bağı kurduğunu vurguluyor. Yetkililer, “Büyük şehirlerin ötesine, kırsal ve ücra bölgelere ulaşarak, çocukların ve yetişkinlerin hayatlarına dokunuyoruz. Bu projeler, yerel halk için bir umut ışığı olurken, Türkiye’nin uluslararası alandaki insani yardım vizyonunu da yansıtıyor” açıklamasında bulundu.
Sosyal medyada da geniş yankı bulan bu proje, kullanıcılar tarafından büyük bir takdirle karşılandı. Bir X kullanıcısı, “TİKA’nın böyle zorlu coğrafyalarda yaptığı çalışmalar, gerçekten ilham verici. Çocukların eğitime erişimi için atılan her adım, geleceğe yapılan bir yatırım” yorumunu yaptı. Bir diğer kullanıcı ise, “Karlı dağların arasında yükselen bir okul, sadece bir bina değil, bir umut merkezi” diyerek projenin duygusal etkisine dikkat çekti.
TİKA’nın küresel eğitim projeleri, sadece bugünü değil, yarını da şekillendirmeyi hedefliyor. Soğuk iklimlerde yükselen bu modern eğitim tesisleri, çocukların hayallerine ulaşmaları için sağlam bir zemin hazırlarken, TİKA’nın uluslararası alanda eğitimde fırsat eşitliği sağlama konusundaki kararlılığını bir kez daha kanıtlıyor. Gelecekte benzer projelerle daha fazla bölgeye ulaşması beklenen TİKA, eğitime erişimde sınırları aşmaya devam edecek gibi görünüyor.
